Cá Xecan (Tứ Vân) – Thông tin và kinh nghiệm cho người mới

Cá xecan, một giống cá được ưa chuộng bởi rất nhiều anh em nuôi thủy sinh. Nó phù hợp với cả những người nuôi lâu năm và những bạn bắt đầu làm quen với cá cảnh vì giá của giống này khá rẻ và cũng khá dễ tìm mua

Vậy trong bài viết hôm nay, hãy cũng Miaolands tìm hiểu về cá Xecan, những màu sắc phổ biến và cách nuôi cá sinh sản như thế nào nhé

1️⃣ Những thông tin cơ bản về cá Xecan

Nguồn gốc

Cá xecan tên tiếng anh là Tiger Barb hoặc Puntius tetrazona đây là một giống cá nhỏ thường sống theo bầy, nguồn gốc của giống cá này có nguồn gốc từ đảo Sumatra, Borneo, các quần đảo khác của Malaysia và một số khu vực khác như Thái Lan hoặc Campuchia. Sau đó, với vẻ ngoài bắt mắt của mình giống này đã được phân bố rộng rãi ở các nước khác như Singapore, Úc, Mỹ, Colombia..

Môi trường sống bản địa của cá xê can là trên những con sông yên tĩnh, nhiều bóng cây hoặc các nhánh sông có cát, đá và thảm thực vật dày, nơi chúng có thể tìm thấy côn trùng, tảo, động vật không xương sống và mảnh vụn từ thực vật. Chúng khá thích nước trong, có hàm lượng oxy cao.

Tập tính sống

Trong tự nhiên, cá xecan vốn dĩ là một vốn sống theo bầy đàn, do đó khi nuôi trong hồ tốt nhất bạn cũng nuôi chúng theo một bầy nhỏ khoảng từ 5 – 6 con (là tối thiểu)

Tại sao cần phải làm điều này? xê can là một giống cá khá “nghịch ngợm”, sở thích của chúng là đu bám và rỉa vây những giống cá khác trong hồ. Do đó, hãy lựa chọn những giống cá phù hợp để nuôi chúng nếu bạn có ý định nuôi chúng trộng một bể công cộng nhé và hãy nhớ đọc cảnh báo bên dưới đây

Để biết được những giống cá nào phù hợp để nuôi chung bể với cá xê can hãy tham khảo thêm ở phần bên dưới

Màu sắc

Màu sắc cơ bản của cá Xecan là màu xám, điểm nổi bật nhất của giống này  có bốn sọc đen trải đều từ đỉnh vây xuống phần dưới bụng nên chúng còn được gọi là cá tứ vân (tứ là bốn, vân có thể hiểu nôm na là sọc)

Ngoài ra trên phần vây và thân cũng có một số đốm nhỏ màu cam khiến màu sắc của cá hài hòa hơn và trông như một “con hổ vậy” do đó mà ở nước ngoài họ gọi chúng với tên là Tiger Barb

Sau một thời gian dài phát triển và lai tạo cá xê can phát triển thêm một số màu sắc khác như vàng, xanh lá, xanh dương. Giúp bạn có nhiều lựa chọn về màu sắc hơn cho bể thủy sinh của mình. Để biết thêm mời bạn tham khảo phần ngay dưới đây

2️⃣ Các loại cá Xecan được ưa chuộng trên thị trường

1. Cá xêcan vàng

Nếu đã quá nhàm chán với cá xecan có những sọc đen phổ thông và muốn tìm một làn gió mới thì xecan vàng là một giống cá khá phù hợp trong tình huống này

Xecan vàng có giá cũng không quá cao chỉ, kích thước cơ thể, vây hầu như giống dòng thông thường. Tuy nhiên, phần thân cá sẽ có màu vàng hoặc màu cam nhạt, những sọc trên người sẽ có màu trắng, mang lại cảm giác khác lạ cho người nuôi

Giá tham khảo: khoảng 10.000 vnđ/con

2. Cá xecan vây dài

Một dòng xecan khá đẹp được nhiều anh em chơi thủy sinh ưa thích đó chính là xecan vây dài. Đúng với tên gọi của nó, giống này có phần vây và đuôi dài hơn so với dòng thông thường khiến chúng di chuyển cũng mềm mại và uyến chuyển hơn

Cũng giống như dòng xecan thông thường, dòng vây dài này cũng có nhiều màu sắc khác nhau để anh em lựa chọn như màu cơ bản, xecan xanh hoặc màu vàng như ở trên. Giá của chúng cũng cao hơn kha khá so với dòng thông thường, tùy vào độ đẹp của vây mà mức giá sẽ có sự chênh lệch nhiều hay ít

Giá tham khảo: khoảng 60.000 vnđ – 150.000 vnđ/con tùy độ dài vây và màu sắc

3. Cá xecan mini

Thường dùng để ám chỉ dòng cá xecan panda mini hay còn gọi là xecan size bé. Đúng với tên gọi của chúng, dòng xecan này có kích thước khá nhỏ thường chỉ khoảng 3cm chỉ bằng 1/2 so với giống thông thường

Panda mini có phần thân tròn trịa, một phần màu xanh loang lổ trên thân giống như phần đốm trên người như những đốm đen trên người gấu panda vậy

Giống này mà nuôi thành một bầy mini khoảng chục con thì nhìn rất là cute luôn 😀

Giá tham khảo: khoảng 10.000 vnđ ~ 20.000 vnđ/con

4. Cá xecan short

Xecan short (Short Body) là một giống cá có ngoại hình khá độc đáo, nó trông giống như một mối tình ngang trái giữa cá tứ vân và cá bình tích vậy (Xem ảnh trên sẽ rõ)

Giống này có phần bụng tròn, chiều dài phần thân ngắn, vẫn giữ được màu sắc đặc trưng của cá tứ vân là có 4 sọc đen trên cơ thể. Một số đột biến gen của cá xecan short cho ra những giống như cá xecan short màu vàng, xecan short vây dài trông khá bắt mắt, độc đáo

Giá tham khảo: khoảng 50.000 vnđ – 80.000 vnđ/con

3️⃣ Cá Xecan nuôi chung với cá gì

Khi đạt đến kích thước trưởng thành, cá xecan sẽ dài từ 5 – 7cm,. Kích thước này đủ đảm bảo chúng khó bị các giống cá lớn ăn thịt, cũng là kích thước vừa đẹp để nuôi trong một hồ thủy sinh có kích thước khiêm tốn.

Do tứ vân là một giống cá sống theo bầy, nên tốt nhất hãy thiết lập một bể khoảng từ 6 cá thể trở lên mỗi loại. Điều này sẽ hạn chế sự xung đột giữa các nhóm cá với nhau, trồng thêm một số loại cây thủy sinh và vật trang trí cũng góp phần giảm thiểu xung đột xảy ra trong một hồ nuôi chung

Với điều kiện có không gian rộng rãi, một trong những giống phù hợp với cá xecan nhất là cá chuột Mỹ, hai giống này có màu sắc khá tương đồng và hợp nhau; cá chuột thậm chí sẽ học hỏi cá tứ vân và bắt chước hành động giống chúng.

Ngoài ra, bạn cũng có thể nuôi cá xe can chung với các giống cá có khả năng di chuyển nhanh hoặc vây ngắn như cá ngựa vằn , cá chuột thái, cá thuyền buồm, cá bình tích, cá sọc ngựa cá da trơn…

4️⃣ Nuôi cá xecan sinh sản

Một vấn đề mà bạn nên đặc biệt lưu ý khi chăm sóc cá xecan sinh sản đó là giống này có thể sẽ tự ăn trứng của chúng nếu chúng có cơ hội. Vì vậy, khi nhân giống cá xecan nên thiết lập một bể sinh sản riêng biệt để có thể tách cá sau khi đẻ và trứng ra dễ dàng hơn

Đầu tiên, bạn phải chọn được một cặp trống mái khỏe mạnh để có thể cho ra lứa con đẹp và có sức chịu đựng tốt nhất, để làm được điều này bạn phải biết cách nhận biết cá xecan trống và mái

Cá trống: thường có kích thước nhỏ hơn, màu sắc đậm đà hơn
Cá mái: thường có kích thước to, màu sắc nhạt hơn cá trống và phần bụng phình to hơn

Nói chung việc phân biệt một cặp cá trống mái khá dễ dàng, chỉ cần quan sát một chút là có thể biết được, quan trọng bạn nên chọn cặp đẹp, sức khỏe tốt. Cá mái tốt nhất để làm giống là những con có bụng to tròn, thường bơi sát đáy bể, lúc này trứng trong bụng đã khá nhiều có thể bắt đầu sinh sản

Sau khi đã chọn được một cặp để sinh sản hãy chuyển chúng sáng một bể riêng, tạo điều kiện cho cặp cá giống bằng thức ăn tốt nhất để chuẩn bị sức khỏe, tốt nhất là chọn các thức ăn sống như trùng chỉ

Bể nuôi cá tứ vân đẻ

Nên chọn bể có kích thước vừa phải, không quá to vì to quá sẽ khiến cá xecan con khó có thể kiếm ăn được sau khi được ấp nở

Trong bể nên trồng một số loại thủy sinh thân mềm theo cụm để tạo môi trường cho cá sinh sản và ẩn nấp vì lúc này cá thường có sự cảnh giác cao.

Thời gian và môi trường đẻ

Cá xê can thường đẻ trứng vào buổi sáng, nếu cặp cá giống đang ép không sinh sản sau một hoặc hai ngày được vớt ra cho ép riêng, nên tăng nhiệt độ bể cá lên khoảng 1 – 2ºC để kích thích cá sinh sản. Nếu vẫn chưa được, hãy hạ thấp mực nước thấp xuống khoảng 3 – 5cm. Có thể tạo các hệ thống nhỏ giọt (như điều kiện trời mưa trong tự nhiên) vì cá rất thích sinh sản trong điều kiện này

Con cái sẽ đẻ khoảng 200 trứng trở lên. Trứng thường có màu từ trong suốt đến hơi vàng. Sau khi cá mái đẻ xong, con đực sẽ ngay lập tức thụ tinh. Và khi quá trình thụ tinh hoàn tất nên vớt cặp cá trống mái ra khỏi bể càng sớm càng tốt để tránh tình trạng cá xe can tự ăn trứng của mình.

Khi đã vớt cá bố mẹ ra, tiến hành điều chỉnh nhiệt độ lên khoảng 26ºC – 28ºC tạo điều kiện ấm hơn để trứng nở

Cách chăm sóc trứng và có con

Trứng cá xecan thường nở sau khoảng 36 giờ khi hoàn thành việc thụ tinh. Dấu hiện trứng nở là khi có những chiếc đuôi ngoe nguẩy ngay khu vực của trứng.

Tuy nhiên, trong khoảng 3 ngày đầu sau khi nở cá con sẽ chưa bơi ngay. Quá trình này bạn cũng chưa cần phải cho cá ăn, chúng có thể sống nhờ vào lượng chất dinh dưỡng dự trữ trong cơ thể đến khi tự bơi được

Sau khoảng 5 ngày, hầu hết cá con đã có thể bơi được và bắt đầu đi kiếm ăn. Bạn có thể cho cá bột ăn artemia, lưu ý là artemia chứ không phải bo bo nhé, vì bo bo có kích thước khá lớn nên cá bột khó có thể ăn được

Khoảng hơn 1 tuần tuổi, cá bột bắt đầu lớn dần, lúc này bạn có thể chuyển sang cho ăn bo bo cho kinh tế hơn. Sau giai đoạn này thì có xecan con đã khá khỏe và có thể ăn thức ăn linh động như cá trưởng thành

5️⃣ Hướng dẫn nuôi cá xecan

a. Thức ăn cho cá

Cá Xê can là một giống ăn tạp nên chúng khá dễ nuôi. Chúng có thể ăn hầu hết mọi thứ từ thức ăn sống như trùng chỉ, bo bo, thịt… đến các loại thức ăn khô như hạt, thậm chí là cả các loại rau củ mềm, có kích thước vừa miệng

Bạn có thể cho cá ăn 2 lần ngày vào buổi sáng và buổi tối, cách nhau khoảng 12 tiếng. Mỗi lần nên cho ăn một lượng vừa đủ tránh cho cá ăn quá nhiều, nếu ăn không hết sẽ làm ô nhiễm nước

b. Bệnh thường gặp

Bệnh đốm trắng là một bệnh thường gặp ở cá xecan, khi bị bệnh này trên thân và vây cá sẽ xuất hiện những đốm trắng li ti

Để xử lý bệnh này cũng khá đơn giản, bạn có thể pha một ít thuốc khử trùng và muối hột vào bể cá, sau đó tăng nhiệt độ bể lên khoảng 28 – 29°C khoảng vài ngày là cá sẽ hết bệnh

Tuy nhiên, trong thời gian này cũng nên quan tâm đến một số loại thủy sinh khác trong bể vì chúng có thể không chịu được nhiệt độ cao và thay đổi môi trường. Làm một bể riêng tạo điều kiện phù hợp để chữa bệnh cho cá có thể là một giải pháp

c. Chăm sóc và thay nước

Môi trường nước sạch sẽ khiến xe can phát triển tốt hơn, do đó hãy đảm bảo luôn giữ nước trong hồ sạch sẽ. Bạn có thể thay nước một tuần/lần để đảm bảo vệ sinh nước, lưu ý thay một lượng nước khoảng 50% bể, không thay toàn bộ nước để tránh cá bị sốc nước nhé

Đối với các bể được trang bị hệ thống lọc, anh em có thể thay nước ít hơn, hãy quan sát tình trạng nước trong bể để linh động trong việc nà. Ngoài ra, cũng nên quan sát thông số nước để đảm bảo phù hợp với điều kiện sống của cá xe can nhé

Hỏi & Đáp

Hỏi: Cá xecan có dễ nuôi không?
Đáp: Cá xecan khá dễ nuôi, giống này có sức khỏe tốt và tuổi thọ khá cao, có thể lên đến 5 năm hoặc hơn nếu chế độ chăm sóc tốt

Hỏi: Cá xecan có ăn tép không?
Đáp: Cá xecan có thể ăn tép con trong trường hợp chúng bị đói. Đối với tép lớn thì khó lòng cá có thể ăn được. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn vẫn không nên nuôi cá xecan với tép

Hỏi: Cá xecan có dữ không?
Đáp: Nếu xét về những giống ôn hòa thì có lẽ là không vì tập tính của giống này vốn dĩ là thích đi rỉa vây cá khác. Nên mình xếp chúng vào loại “dữ” nhé